ماشین آلات چاپ افست از منظر اندازه و کاربرد در صنعت چاپ

مدیر سایت چاپینجا مقاله 04 مارس 2020

چاپ افست متداول ترین روش چاپی ایران است و بیش از 75 درصد صنعت چاپ ایران در حوزه ماشین آلات استقرار یافته به بخش افست تعلق دارد.

چاپینجا آنلاین: روش چاپ افست از انتقال یک تصویر یا متن از روی لاستیک چاپ بر بستر چاپ که همواره کاغذ یا مقوا است صورت می گیرد. نکته بسیار جالب در ابداع چاپ افست این است که تا قبل از این روش چاپ تصویر یا متن مستقیم از روی حامل بر روی بستر چاپی انتقال پیدا می کرد( مانند مهر زدن) یکی از مهندسین در یک اشتباه تصویر از روی حامل برروی یک نوار انتقال داد و از روی نوار لاستیکی بصورت ناخوانا بر کاغذ چاپ شد!

هرچند تصویر بصورت وارونه و ناخوانا انتقال یافت اما کیفیت انتقال باعث شد تا تحقیقات و آزمایشات بیشتری در این روند صوت پذیرد که نهایتا روش چاپ off set ابداع گردید. شاید از نزدیک دیده باشد سه مرحله چاپ که زینک خوانا، انتقال تصویر از زینک به لاستیک چاپ ناخوانا و از لاستیک بر روی کاغذ خوانا صورت می گیرد. چاپ افست همچنین از بالاترین کیفیت بر خوردار است و بر اساس گفته متخصصان از ترام 2 تا 98 درصد در شرایط استاندارد چاپ می کند که در بحث چاپ تصویر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

ایران یکی از قوی ترین و نامدارترین کشورهای جهان در حوزه چاپ افست است. هرچند که در ابعاد تخصصی استفاده از روشهای چاپی مقتضی برای هر سفارش لحاظ می گردد، اما در ایران همواره برای اکثر سفارشات از روش چاپ افست استفاده می گردد؛ بطور مثال کمتر از 8 سال پیش وقتی صحبت از چاپ لیبل به میان می آمد در ایران تعریف همان چاپ شیت ورقی بود که با آن کتاب و مجلات چاپ می شد! سفارش ابتدا مراحل پیش از چاپ را طی می نمود و سپس مانند سایر محصولات بر روی کاغذ شیت پشت چسب دارد چاپ می شد! در حالی که در جهان روش چاپ لیبل یا رول کم عرض از شرایط و روند خاصی برخوردار است.

در صنعت چاپ افست شرکت های تولید کننده ماشین آلات از بزرگترین نامهای جهان هستند. شرکتهایی مانند هایدلبرگ، رولند، ک ب آ و… نکته جالب توجه اینکه تمام برندها صاحب نام و برتر دنیا در حوزه تولید ماشین آلات چاپ افست آلمانی هستند و کشور آلمان با نزدیک به 20 درصد سهم بازار جهانی بزرگترین و صاحب نام ترین کشور در حوزه تولید ماشین آلات این بخش از صنعت چاپ است. در ادامه نگاهی می اندازیم به انواع ماشین آلات چاپ افست و اندازه و کاربرد هر یک از آنها که بخش از این مقاله توسط سایت چاپ آقا منتشر شده است.

واژه‌های مورد نیاز: سایان، مژنتا، یلو، بلک که با نام اختصاری CMYK چهار رنگی اصلی چاپ افست است که معمولا تمام رنگ‌ها با ترکیب آنها به دست می‌آید. هر حرف اختصار یک رنگ است. Cyan: آبی فیروزه ای Magenta: قرمز ارغوانی Yellow: زرد KeyColoe: رنگ کلیدی که معمولا مشکی (Black) در نظر گرفته می‌شود که در برج ابتدایی یا نتهایی ماشین چاپ بر اساس موضوع چاپی قرا می گیرد.

با توجه به رشد هر روزه دنیای چاپ و فاصله گرفتن محل تامین نیازهای مربوط به چاپ دستگاه‌های مختلفی برای هر کدام از این نیازها ساخته می‌شود. جدای از تفاوت در نوع و محل استفاده از دستگاه‌های مختف در صنعت چاپ باید به این موضوع نیز اشاره کرد که این دستگاه‌ها در بسیاری از موارد با هم همپوشانی دارند و اکثر اوقات دستگاه‌های مختلف و روش‌های مختلف چاپ توان انجام کارهای مختلف را دارند ما با توجه به صرفه و محل نیاز و متریال مورد استفاده در هر پروژه سیستم چاپ تعیین می‌شود.

برای مثال برای چاپ با تیراژ و سرعت خیلی بالا (مثل روزنامه) از یک نوع چاپ بخصوص (رول) استفاده می‌شود در حالیکه برای تیراژ‌های پایین و اندازه کوچکتر از یکی دیگر از دستگاه‌های خانواده افست به نام GTO استفاده می‌شود.( GTO مخفف امی است که اولین بار توسط شرکت صاحب نام هایدلبرگ برای این قطع از چاپ بکار برد) در این مقاله تلاش می‌کنم به برخی از این دستگاه‌ها که امروز مراجعه بیشتری به آنها می‌شود را خلاصه وار توضیح داده می شود.

چاپ افست شیت- فد

نام چاپ افست از تکنیک مربوط به آن گرفته شده است. در این نوع از چاپ که عمومی ترین حالت آن است مرکب از یک صفحه لاستیکی عبور و به سطح فلزی مخصوص چاپ (زینک یا پلیت) و بعد از آن بر روی کاغذ منتقل می‌شود.

در این نوع از چاپ در بخش پیش از چاپ از روش لیتوگرافی استفاده می‌شود. در روش چاپ با فرایند لیتوگرافی برای انجام امور چاپ از ورق‌های آلومینیومی (معمولا) به نام زینک یا پلیت استفاده می‌شود. پلیت‌ها در مراکز پیش از چاپ و از فایل طرح‌های آماده چاپ به دست می‌آیند.

بر روی پلیت بخش‌های تیره نشان دهنده مقدار رنگی (مرکب) است که بر روی کاغذ چاپ می‌شود. (تصویر 1) به این معنی که اگر تیرگی روی پلیت صد در صد باشد رنگ مربوطه (CMYK) به طور 100 درصد چاپ می‌شود و هر چقدر این تیرگی کمتر شود به همان نسبت رنگ (مرکب) کمرنگ تر بر روی کاغذ چاپ می‌شود. سیستم چاپ افست بر روی کاغذ، مقوا، پلاستیک و یا سایر مواد قابل استفاده است اما الزاما باید دارای سطح مسطح و صاف باشد.

انواع ماشین آلات چاپ افست از نظر اندازه

انواع دستگاه چاپ بر اساس بزرگترین اندازه ای که امکان چاپ آن را دارند نام گذاری می‌شود. این اندازه‌ها از استانداردهای جهانی این صنعت تبعیت می‌کنند و می‌توان گفت که در همه جای دنیا ثابت و یک دست هستند. همچنین در نظر داشته باشید مقیاس نام گذاری بر اساس حداقل اندازه استاندارد «ورق» گفته می‌شود؛ و کوچکترین اندازه این مقیاس 35*50 سانتی متر است که به آن یک ورقی گفته می‌شود.

دستگاه چاپ افست: یک ورقی یا GTO

ماشین چاپ یک ورقی به نام GTO شناخته می‌شود. GTO اختصار اصطلاح Grosser Tiegel Offset است که به معنی «جبران هزینه‌های بزرگ» (اصطلاح آلمانی) است و الین بار توسط شرکت هایدلبرگ بزرگترین و صاحب نام ترین شرکت تولید کننده ماشین آلات چاپ در جهان استفاده شده. از دیگر اندازه‌هایی که توسط این دستگاه چاپ می‌شود می‌توان به 25*35 سانتی متر اشاره کرد که به آن «نیم ورقی» گفته می‌شود. چاپ با دستگاه GTO کم هزینه ترین و بهترین گزینه برای چاپ افست در تیراژ پایین (تا 5000 برگ) است.

 

دستگاه چاپ افست: دو ورقی

دستگاه چاپ با اندازه سیلندر 50*70 سانتی متر دستگاه 2ورقی نام دارد. این اندازه از دستگاه به مراتب از سایر دستگاه‌های موجود در بازار ایران بیشتر است چرا که تقاضای چاپ در این اندازه به مراتب بالاتر از سایر اندازه‌ها است. همچنین هزینه و سرعت و کیفیت چاپ با این دستگاه‌ها نیز باعث مراجعه بیشتر به چاپخانه هایی با این نوع دستگاه است.

کاغذهایی با اندازه60*45 سانتی متر که یک ونیم ورقی گفته می شوند نیز با این دستگاه چاپ می شود. از دیگر نکات قابل توجه در این اندازه و در کشور ایران وجود اپراتور و نیروی کار فراوان است.

 

دستگاه چاپ افست: چهارونیم ورقی

به اندازه 70*100 سانتی متر 4.5 ورقی گفته می‌شود. در حال حاضر به طور مرسوم بزرگترین اندازه برای چاپ افست است. پروژه‌هایی که تیراژ یا اندازه بالاتری دارند را با این دستگاه چاپ می‌کنند. از لحاظ کیفیت بسته به نوع دستگاه و مدل چندان تفاوتی با 2ورقی ندارد اما در کل هزینه نگهداری و چاپ با آن بیشتر است.اندازه کاغذ 60*90 سانتی متر نیز با این دستگاه چاپ می شود.

دستگاه چاپ افست رول (وب-فد)

عمده ترین تفاوت چاپ افست رول- فد و شیت- فد در نوع تغذیه کاغذ دستگاه است. در چاپ شیت از کاغذهای برش خورده با اندازه‌هایی که توضیح داده شد استفاده می‌شود و در چاپ رول کاغذ به صورت رول‌های پیوسته وارد دستگاه می‌شود که معمولا حدود ده تن وزن دارند. جدای از این تفاوت، در سرعت و هزینه چاپ و البته کیفیت خروجی چاپ نیز تفاوت‌های عمده ای بین چاپ رول و شیت وجود دارد.

 

دستگاه چاپ افست – رول- فد

چاپ رول در سرعت بالا می‌تواند تا 60هزار نسخه روزنامه در ساعت خروجی چاپی از فرم مربوط به خود داشته باشد در حالی که در چاپ شیت این سرعت معمولا امکان چاپ بیش از 12هزار نسخه را ندارد. البته باید در نظر گرفت که قطعا کیفیت چاپ در دستگاه شیت به مراتب بالاتر از چاپ رول هست و به همان نسبت مقدار کاغذی که برای تنظیم رنگ استفاده می‌شود و معمولا دور ریخته می‌شود در چاپ شیت بسیار کمتر از چاپ رول است.

در چاپ شیت معمولا دو روی کاغذ با هم چاپ نمی شود. چون عموما دستگاه‌های چاپ شیت 4 رنگ هستند و این تعداد برج رنگ برای چاپ یک روی کاغذ استفاده می‌شود و دستگاه‌های با 8 برج رنگ که امکان چاپ دو روی کاغذ را به صورت همزمان دارند هزینه بسیار بالایی دارند و تنظیم رنگ در آنها به سختی انجام می‌شود و به طور کلی مقرون به صرفه نیست. اما درچاپ رول الزاما دو روی کاغذ به صورت همزمان چاپ می‌شود به این دلیل که یک دستگاه چاپ رول تنها عملیات چاپ را انجام نمی دهد. بلکه عملیات چاپ – خشک کنی – تا کردن کل پروژه به صورت همزمان انجام می‌شود.

هزینه چاپ با دستگاه رول و شیت هم تفاوت بسیاری با هم دارد. چاپ رول برای پروژه‌های با تیراژ بالا (بالای 20 هزار) و استفاده از کاغذهای نازک تر بسیار به صرفه است در حالیکه چاپ شیت بهترین قیمت را در تیراژ 5000 برگ داراست.
در ایران بیشتری ماشین نصب شده متعلق به شرکت هایدلبرگ آلمان است و بعد از این برند شرکت صاحب نام رولند قرار دارد برند دیگری آلمانی بنام KBA ازدیگر نامهای مطرح حاضر در ایران است. همچنین ماشین آلات چاپ هندی با برند شیوا از نامهای دیر آشنای صنعت چاپ ایران است.

نکته تخصصی اینکه هرچقدر ماشین آلات یک سازمان چاپ بهتر و دقیق تر نگهداری شوند عمر ماشین افزایش می یابد و در نتیجه کیفیت چاپ بهتری ارایه می گردد؛ همچنین با پیشرفت تکنولوژی ماشین آلات جدید از امکانات تکنیکال بسیار بالاتری برخوردارند که این امکانات باعث کاهش چشمگیر ضایعات در تولید و افزایش کیفیت و راندمان می گردد.